Đội phẫu thuật Trung đoàn 6 – Quân khu Trị Thiên

Địa điểm trên giao giáp ranh Hương Trà, địa đạo Tỉnh ủy đơn vị k10 đóng quân. Trước lúc nhận lệnh, bản thân tôi vô cùng lo lắng. Lo là công tác nghiên cứu đặt trạm, vị trí triển khai lán trại, hầm mổ, hầm ẩn nấp cho thương binh. Tinh thần anh em đã được quán triệt. Tôi chỉ huy cùng các đồng chí Lê Hữu Vinh (người Yên Mỗ, Ninh Bình), đồng chí An - dược sỹ, đồng chí An - anh nuôi, đồng chí Nguyễn Văn Phúc (quê Vĩnh Phúc) – y tá, đồng chí Minh (quê Thanh Hóa) - y tá. Đồng chí Nguyễn Thị Oanh (nay ở Hà Nội) - hộ lý, 7 đồng chí thành một Tiểu đội.

Chọn hội trường K10 gần địa đạo Tỉnh ủy triển khai trạm. Ban ngày đào hầm mổ, hầm cá nhân cho thương binh ẩn núp, làm lán trại để đón thương binh. Đốt củi lấy than để luộc y cụ. Đốt than phải đào hầm sâu che không cho ánh sáng ra ngoài để tránh máy bay địch phát hiện. Ban đêm cứ 18 giờ cơm nước xong thì phân công 3 đồng chí 1 tổ. Có 1 cái võng, 1 đòn cáng, băng cá nhân, bông, ba lô, súng đạn, kiểm tra đầy đủ, có ngụy trang. Trước lúc có lệnh xuống đồng bằng mua hàng, đầu tiên qua Phong Sơn nắm tình hình địch, rồi về Cổ Bi, Hiền Sỹ, Phò Ninh để mua lương thực, thực phẩm gửi lên để phục vụ thương binh.

Đến chiều ngày thứ 10 đã hoàn tất lán trại, hầm mổ, bếp Hoàng Cầm, hầm cá nhân cho thương binh ẩn núp. Đến lúc 16 giờ cùng ngày, được trinh sát báo sáng mai địch sẽ càn lên vùng này. Tôi và đồng chí Lê Hữu Vinh là đảng viên chỉ huy. Theo dự đoán của chúng tôi địch không có khả năng càn lên đây. Nói thế nhưng cả tiểu đội cũng kéo nhau qua địa đạo để nhận vũ khí Ban Quân giới phát trang bị đầy đủ. Sáng ngủ dậy ra kiểm tra lại lán trại hầm hào lúc 8h ngày thứ 11, tức ngày 30/2/1968 địch đỗ trực thăng trên hậu cứ Hương Trà lúc đó có nghe một loạt trung liên trên hậu cứ, cả tiểu đội nhận định một mũi địch sẽ xuống đồi văn công phát đường ra, đường tập chiến thuật của K10.

Mũi đó chính xác như tiểu đội đã xác định. Lúc 10 giờ cùng ngày có 1 đồng chí cán bộ dân chính ở Ban Kinh tế của Tỉnh ủy, chạy vào trạm báo: Địch vào Ban Kinh tế Khu ủy đã bắt mấy cô rồi. Báo thế rồi anh chạy tiếp...

Lúc này tôi và đồng chí Lê Hữu Vinh chia ra 2 tổ bố trí. Tôi làm tổ trưởng có phân công đồng chí An - anh nuôi cảnh giới ở suối Cạn. Đồng chí An dược sỹ, đồng chí Nguyễn Thị Oanh hộ lý bố trí thành hàng ngang cách nhau 5 - 10m để trinh sát phát hiện xác địch. Tôi báo đồng chí Oanh chạy vào báo Bộ chỉ huy biết địch đã vào hội trường K10 rồi. Bộ chỉ huy lúc đó có đồng chí Nguyễn Văn Trông, Bác sĩ, Đội trưởng phẫu Trung đoàn 6, đồng chí Nguyễn Phúc Diễn, Bác sĩ, Đội phó, Nguyễn Thị Cam quê Cam Lộ, 4 người đều thoát khỏi vòng vây của địch lên hậu cứ.

Riêng tôi, khẩu AK đạn lên nòng khóa chốt an toàn néo sát gốc cây to đợi địch phát rừng để qua đường thì tổ tôi bắn lướt sườn. Tổ đồng chí Vinh gồm có: đồng chí Lê Hữu Vinh, Tổ trưởng, đồng chí Minh - Thanh Hóa ý tá, đồng chí Phúc - Vĩnh Phúc y tá bố trí bên kia đường, nếu địch vào tôi nổ súng thì tổ đồng chí bắn xát vào mặt kẻ địch. Nhưng địa hình bên kia đường không có công sự nên rút ra bố trí cuối hội trường để có công sự.

Khi tôi bố trí gốc cây to thì đồng chí Việt, tức Việt Xu, hiện nay đang ở Hương Thủy. Lúc đó, đồng chí có lẽ chuẩn úy ở Hậu cần, có đeo khẩu K54 lệnh cho tôi, đồng chí Hồng chạy lên đồi xem địch hay ta, cả tiểu đội tôi đã nhận định địch trăm phần trăm từ đầu. Chấp hành lệnh tôi xách khẩu AK rời gốc cây chạy lên đồi mới chạy khoảng 5 mét thì nghe rõ tiếng lính ngụy giọng Quảng. Tôi tự bảo mình đã nhận định địch, phần trăm mà chạy thế này bị động thì mình chết.

Tôi không chạy nữa quay lại gốc cây ngồi lại và xác định phải bình tĩnh, sau 3 phút thấy tên lính dẫn đường, đầu đội mũ đồng quần áo rằn ri đầy túi, tay trái cầm rựa phát cây để qua đường, ý định tôi cho tên này qua đường để bắn bọn sau cho được nhiều tên, nhưng tôi nhìn vai phải nó có khoác một khẩu tiểu liên cực nhanh. Tôi sợ thằng này phát hiện mình nên tôi chủ động dương khẩu AK lên ngang đầu gối bóp cò nửa loạt AK. Tên địch rống lên và ngã xuống, cánh quân này hô xung phong mà không dám lên. Khu rừng trước mặt như một cơn lốc. Tiếng cuốc xẻng, súng đạn lọc cọc, lẻng kẻng và tiếng hô xung phong. Còn một cánh đường trục đồng bằng lên. Và một cánh ở phía Tây Bắc lục đục tiến vào vây cả tiểu đội tôi. Hai cánh này bí mật. Lúc tôi phát hiện ra địch nổ súng nữa băng AK.

Tổ đồng chí Vinh ở sau hội trường chạy lên hỏi tôi: “Anh làm súng cướp cò phải không?”. Tôi bảo địch vào ngay hội trường K10 rồi. Lúc đó 3 cánh quân vây, còn một lối thoát xuống suối cạn mà trước đó bố trí đồng chí An - anh nuôi cảnh giới. Lúc tôi nổ súng thì đồng chí An (B) đã chạy mất. Tôi và đồng chí Vinh là đảng viên bảo nhau mình là phục vụ thương binh. Nếu đánh thì phải giải quyết thương binh tử sĩ. Nên tôi cho cả tiểu đội rút xuống khe khô vòng ra sau lưng địch. Lúc đó 3 mũi của địch đã khép kín vòng vây.

Địch nói: “Việt Cộng nó như ma thật, đây là chủ lực chứ không phải du kích đâu?”. Lúc đó phản lực trên bầu trời gầm rú thả bom xa vòng ngoài. Thật là rừng che bộ đội, rừng vây quân thù. Nhớ câu dạy của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh: “Nắm thắt lưng địch mà đánh”. Địch chiếm đóng 3 ngày 3 đêm, sáng ngày thứ 4, mười giờ sáng địch cho trực thăng lên chở 1 xác chết và vũ khí của ta ở địa đạo địch lấy được, cũng như các cánh quân rút về đồng bằng. Mấy ngày địch chiếm đóng, nó đốt phá thuốc men, lương thực, thực phẩm thu mua, xả tung tóe khắp núi đồi. Ở hầm mổ chúng đưa lên bị bắn xuống cấp cứu tiêm 6 - 7 cái xi lanh nhựa, 1 cái áo may ô trắng xuyên thủng từ phải qua trái 2 lỗ đầy máu móc lại cành cây hầm mổ.

3 ngày 3 đêm địch chiếm đóng ở đó. Tôi cho tiểu đội rút qua cách đó 2 quả đồi, và 2 con suối vào nấp trong hang đá, có gốc cây to. Tối đến tôi và đồng chí Vinh cùng cả tiểu đội nghỉ ở đó. Riêng tôi và đồng chí Vinh quay lại, đồng chí Vinh một hướng bám sát địch để nghe ngóng, đồng chí Oanh và đồng chí Cam có bị bắt hay không.

Suối chảy rì rào, mưa rơi lếch tết, ánh trăng lờ mờ, nghe có tiếng nữ ca hát nhưng đó là tụi nữ tâm lý chiến đi theo động viên binh lính nó. Tôi và đồng chí Vinh trinh sát xong quay ra điểm hẹn tập kết. Đồng chí Vinh bảo khẽ với tôi: “Anh Hồng ơi! Có da và thăn heo nó bỏ lại”. Tôi bảo vào lấy. Đồng chí lấy đầy một mũ tai bèo. Trời mưa lất phất, ánh trăng lờ mờ, địch đốt lửa khắp núi đồi. Có rét.

Hai anh em lại vượt qua 2 quả đồi, 2 cái suối, về lại chỗ hang và góc cây mà tiểu đội cố thủ. Cả tiểu đội lấy thùng dầu xa lách không, xuống suối múc nước đưa vào nhà vòm lá khép kín cửa sổ anh em đặc công trinh sát nấu, tránh ánh sáng để che mắt kẻ địch. Luộc lên anh em sẵn có mỗi người trang bị 1 con dao găm sẵn, cạo lông ăn cho đỡ đói. Sáng ngày thứ 4, tiểu đội tôi tìm đơn vị, anh em gặp nhau tay bắt mặt mừng không có gì sung sướng bằng.

Nhớ lại những gì đã trãi qua trong những năm ở chiến trường đánh Mỹ, đối mặt với quân thù sự hy sinh có thể đến bất cứ lúc nào, nhưng tôi và những người lính, những đồng đội của mình luôn xác định tốt quyết tâm, dù gian nan vất vả nhưng không sợ hy sinh, không sợ quân thù, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ mà cấp trên giao phó. Sau nhiệm vụ, Tiểu đội tôi lại tiếp tục làm tốt công tác củng cố lực lượng, ổn định lại tinh thần, chuẩn bị vật chất để tham gia cứu chữa thương binh, xây dựng trạm y tế và tham gia các chiến dịch tiếp theo…

Những câu chuyện kỷ niệm sâu sắc nhất ở chiến trường đánh Mỹ./.                                                                         

Tác giả CCB TẠ XUÂN HỒNG

Nguyên Quân y sỹ Đội phẫu thuật Trung đoàn 6, Quân khu Trị Thiên