Những người đi tìm đồng đội ở nước bạn Lào

Mùa khô 2022-2023, Trung úy Nguyễn Duy Bình, nhân viên quy tập cùng các thành viên Đội quy tập 192, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh lại một lần nữa có mặt tại vùng đất SaLaVan, nước bạn Lào tiếp tục thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, cất bốc, quy tập mộ liệt sĩ. Hàng năm, cứ đến mùa này, anh lại cùng các thành viên trong Đội hành quân lên đường sang nước bạn Lào thực hiện nhiệm vụ. Là người lính thời bình, cũng là người lính trẻ nhất đội, nhưng đèo cao, suối sâu, chênh vênh vực thẳm, nước độc, rừng thiêng anh đều trải nghiệm. Nơi anh và các đồng đội đến là các bản làng xa xôi, những địa danh khốc liệt của chiến trường xưa. Giữa mênh mông núi rừng, chỉ có các anh và tiếng cuốc xẻng làm bạn. Nhưng mỗi lúc tìm được một ngôi mộ, một hài cốt liệt sĩ thì ai nấy đều xúc động, dâng trào hạnh phúc như tìm thấy chính thân nhân của mình.

Trung úy CN Nguyễn Duy Bình, Nhân viên Đội quy tập 192 tâm sự: Trong thời gian thực hiện nhiệm vụ trên đất nước bạn chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn về điều kiện sinh hoạt, nơi ăn, chốn ở, đường xá cơ động đi lại gặp nhiều nguy hiểm, chủ yếu là vùng sâu, vùng xa. Bên cạnh những mặt khó khăn đó chúng tôi luôn được cấp ủy, chỉ huy đơn vị Đội quan tâm, giúp đỡ, đồng thời cũng quán triệt sâu sắc, làm tốt công tác dân vận trên đất nước bạn, anh em chúng tôi đoàn kết, đồng lòng, quyết tâm, với phương châm tìm mộ liệt sĩ như người thân, người nhà của mình, với huy vọng lớn lao là sớm tìm được các bác để đưa các bác trở về với quê hương đất mẹ.

Đặc điểm nơi các liệt sĩ nằm lại thường là các đồi núi hiểm trở, phức tạp. Để thực hiện công việc tìm kiếm, Đội 192 chủ yếu hành quân bộ, nhiều nơi còn bom mìn và chất độc hóa học sót lại sau chiến tranh gây nguy hiểm cho quá trình tìm kiếm. Thực tế trong những năm qua, tại nhiều địa điểm công tác khai quật của Đội 192 chủ yếu phải dựa vào sức người. Nhiều trường hợp mộ liệt sĩ, Đội 192 đã cất công tìm kiếm từ năm này sang năm khác, đào nhiều lần, hoặc phải đào ở diện rộng cả 4-5 ha đồi, cũng có khi phải đào sâu 3-4 mét mới tìm đúng nơi các liệt sĩ ta bị vùi lấp trong chiến đấu năm xưa.

Trung tá Hồ Văn Chúc, Phó Đội trưởng Đội 192 cho biết: Cấp ủy, chỉ huy đã tìm giải pháp bàn bạc, triển khai đến từng tổ Đảng, từng cá nhân, những đồng chí có nhiều kinh nghiệm để phân chia lực lượng các hướng, các mũi, làm sao cho phù hợp để về các bản làng, các địa phương, trước mắt là phải bám sát địa bàn, bám sát cấp ủy, già làng, trưởng bản, cùng ăn, cùng ở với bà con, cùng lao động sản xuất, qua đó để tìm hiểu, nắm thông tin, đối chiếu, so sánh, xác định thông tin làm sao cho chính xác từ đó mới tổ chức tìm kiếm.

Thiếu tướng Phu Văn Phim Ma Chăn, UVTV Tỉnh ủy, Bí thư Đảng ủy, Chỉ huy trưởng Chính trị, trưởng Ban công tác đặc biệt tỉnh SaLaVan – Lào cho biết: Ngoài công tác tìm kiếm, cất bốc, quy tập hài cốt liệt sĩ, thì chúng tôi đánh giá rất cao cán bộ, nhân viên Đội 192 trong quá trình sang đây đã làm tốt công tác dân vận trên địa bàn đóng quân và công tác đối ngoại quân sự, ngoại giao với cấp ủy, chính quyền địa phương, tôn trọng phong tục của các Bộ tộc Lào, để lại ấn tượng sâu sắc hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” trong lòng người dân nơi đây. Trong thời gian tới, chúng tôi tiếp tục tuyên truyền, vận động bà con dân bản các bộ tộc Lào, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng trước đây Bộ đội Việt nam tham gia chiến đấu để tìm kiếm thông tin, khai thác thông tin, thẩm định thông tin, phối hợp với Đội 192 tìm kiếm, cất bốc các bác để hồi hương về trong lòng đất mẹ...

Suốt 30 năm qua, những bản làng nằm sâu trong rừng núi, những con đường mòn quanh co hiểm trở, những chiến trường khốc liệt năm xưa có lẽ đã in đậm dấu chân hành trình đi tìm kiếm mộ của Đội 192. Các anh đã đi qua hơn 800 bản làng xa xôi của 15 huyện thuộc nước bạn Lào, tiến hành tìm kiếm hàng ngàn vị trí và đã cất bốc được trên 1.000 hài cốt liệt sĩ, trong đó có 73 mộ có tên, có quê, riêng mùa khô 2022 – 2023 đơn vị đã tìm kiếm, cất bốc, quy tập được 16 hài cốt liệt sĩ đưa về nước phụng thờ, hương khói./.

Bài, ảnh Trần Tình